Asbest

ASBEST


Asbest is de verzamelnaam voor een groep mineralen. Ze zijn zeer hittebestendig en sterk en zijn jarenlang gebruikt in diverse toepassingen.


Deze zeer fijne vezels (< 1 μm) bestaan eigenlijk uit een geheel van honderden nog fijnere bundeltjes (tot 0,02 μm), die zich zeer gemakkelijk kunnen opsplitsen in extreem fijne fibrillen.


Indien asbestvezels worden ingeademd, kunnen ze ernstige gevolgen voor de gezondheid hebben, zoals asbestose, longkanker en mesothelioom. Hoe langer de blootstelling, hoe groter het gevaar dat men een asbestgerelateerde ziekte ontwikkelt. Tussen de blootstelling aan asbest en de eerste ziektesymptomen kan een periode van 30 jaar liggen. De gevolgen van blootstelling aan asbest in het verleden worden nu pas duidelijk.


Asbest werd voornamelijk gebruikt van 1945 tot en met 2001 met een piek tussen 1955 en 1985. Asbest heeft bijzonder veel toepassingsvormen. Het werd gebruikt in meer dan 3.500 materialen en kan overal aanwezig zijn in gebouwen. Experts treffen zelfs regelmatig nog nieuwe varianten van asbesthoudende (bouw)materialen aan. Gezien de grote diversiteit aan toepassingen kan er vaak enkel via een staalanalyse bepaald worden of een materiaal al dan niet asbesthoudend is.


Typische plaatsen waar asbest kan worden aangetroffen zijn o.a.

daken (asbestcementproducten zoals golfplaten, leien, onderdakplaten)

water-, riool- en schoorsteenbuizen

bloembakke, stortbakken, ...

muren, isolatieplaten, scheidingswanden

vloertegels en linoleumvloeren

structuurlakken en -verven

plafonds (plafondtegels, brandschermen)

ventilatiekanalen

warmte-isolatie rond leidingen, aan stookplaatsen, boilers

kleppen, flenzen, ...

elektrische installaties

etc.


Asbesthoudende materialen kunnen voorkomen als hechtgebonden asbest of als losgebonden asbest:

Hechtgebonden asbest: producten waarin de asbestvezels sterk aan andere materialen  gebonden zijn en die in goede staat van bewaring zijn. Over het algemeen is er veel meer bindmiddel dan er vezels zijn. Uit deze materialen komen weinig asbestvezels vrij. Hierbij horen o.a. golfplaten in asbestcement. Als ze in slechte staat zijn of als er vezels blootliggen kunnen zo'n producten net zo gevaarlijk zijn als losgebonden asbest.

Losgebonden asbest: alle andere asbesthoudende materialen. Het gaat om producten waaruit grote hoeveelheden vezels kunnen vrijkomen door schokken, trillingen of luchtstromen. Deze producten zijn de gevaarlijkste.


In oorsprong vormden hechtgebonden asbesttoepassingen zoals asbestcement dak- en gevelbekleding onder de vorm van leien of golfplaten, geen acuut risico als men er zorgvuldig mee omsprong en geen beschadiging aanbracht door boren, slijpen of breken. Recente inzichten en studies in Vlaanderen en ons omringende landen tonen aan dat in het bijzonder asbestcement dak- en gevelbekleding sterk verweert onder invloed van weersomstandigheden, mosvorming, enz. Dit gebeurt al 20 jaar na de plaatsing. Hierdoor spoelen asbestvezels uit naar dakgoten, regenwaterputten, rioleringen, waterlopen of druipen ze op de onderliggende bodem of verharding. Dat veroorzaakt potentieel blootstellingsrisico's voor mens en milieu.


De productie en toepassing van asbest en asbesthoudende materialen in ons land mag dan al wel sinds 1998 en 2001 verboden zijn, toch zijn er naar schatting in Vlaanderen nog ongeveer 2,09 miljoen ton asbesthoudende materialen in en rondom onze woningen, scholen, bedrijven en openbare gebouwen. Daarnaast schatten we dat er nog circa 40.000 km aan asbesthoudende nutsleidingen aanwezig zijn in Vlaanderen.


De Vlaamse Regering gaf op 24 oktober 2014 haar principiële goedkeuring aan de opstart van een asbestafbouwbeleid door de OVAM in het Vlaamse Gewest. De OVAM zorgt voor de uitvoering en coördinatie van het afbouwbeleid met als doel Vlaanderen asbestveilig te maken tegen 2040.

De prioriteit gaat daarbij (in afnemende volgorde) naar:

Asbestcementproductie-afval (zoals bijv. de asbestcementdraailingen),

Niet-hechtgebonden asbesthoudende producten in gebouwen,

Hechtgebonden asbesthoudende producten in de buitenschil van gebouwen,

Hechtgebonden asbesthoudende producten binnen gebouwen,

Asbesthoudende nutsleidingen,

Asbestpuin (sloopafval),

Industriële toepassingen.

Prioritaire doelgroepen/gebouwen zijn scholen, publieke gebouwen, overheidsgebouwen, residentiële gebouwen en land- en tuinbouw.

Wat is asbest?


Asbest is een verzamelnaam voor een groep mineralen die voorkomt in de natuur. Er zijn verschillende soorten asbest, ze worden ingedeeld in twee groepen volgens hun structuur: amfibolen en serpentijnen.

Waar kan ik asbest tegenkomen?


Asbest werd gebruikt in meer dan 3.500 materialen en kan overal aanwezig zijn in gebouwen die voor 1998 gebouwd, gerenoveerd of verbouwd werden. Maar ook bij rioleringen of waterleidingen kan er asbest aangetroffen worden. Wij komen graag tot bij u om een asbestinventaris op te maken waarbij gecontroleerd wordt waar er al dan niet asbest in de woning zit.

Is asbest gevaarlijk voor mijn gezondheid?


Asbest vormt alleen een risico als er vezels vrijkomen die worden ingeademd. Het inslikken van asbestvezels is volgens de heersende inzichten niet gevaarlijk. Ook contact met de huid kan geen kwaad. Asbestvezels kunnen splitsen in kleine, niet met het blote oog waarneembare vezels. Die komen in de lucht terecht en worden ingeademd. Ze dringen zeer diep in de longen door en kunnen ernstige ziekten veroorzaken zoals asbestose, longkanker of mesothelioom.

Wat moet ik doen?


Zijn er asbesthoudende materialen gevonden in of rond uw woning? Dan is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de asbestvezels niet kunnen vrijkomen. Het is verboden om werken uit te voeren waarbij de kans bestaat dat er vezels vrijkomen (bvb. verboden om zonnepanelen op een dak met asbestleien of -platen te installeren, of om zo'n dak te ontmossen). U kan er uiteraard ook voor kiezen om ze door een professionele firma te laten verwijderen. Contacteer ons!

Waarop letten bij de verwijdering?


Het verwijderen van de asbesthoudende materialen moet zeer zorgvuldig gebeuren. Er mogen geen asbestvezels vrijkomen. Vaak zijn ze zo klein dat u ze moeilijk met het blote oog ziet. Laat dit werk dan ook over aan een professional, die hiervoor de nodige opleidingen gevolgd heeft en vooral die beschikt over de juiste materialen en technieken. Dit is trouwens wettelijk verplicht.

Zijn er premies?


OVAM   werkt in opdracht van de Vlaamse overheid een asbestafbouwbeleid uit. Hierbij zijn ook steunmaatregelen voorzien, via steden en gemeenten. Klik hier voor een overzicht.

Hou er rekening mee dat het verwijderen van asbesthoudende materialen een stuk goedkoper zal zijn terwijl het materiaal nog in goede staat is ten opzichte van het verplicht verwijderen nadat de vezels al zijn vrijgekomen!